Circulaire economie voor maatschappelijke organisaties
In de circulaire economie is afval niet langer afval, maar een grondstof voor nieuwe producten. Daarom stimuleren we het hergebruik van grondstoffen uit afval. Ook de activiteiten en panden van maatschappelijke organisaties zijn vaak (deels) circulair in te richten.
Waarom zou ik als maatschappelijke organisatie circulair ondernemen?
Het lijkt misschien lastig om als voetbalclub, kerk, school, ziekenhuis of andere organisatie geen afval meer te veroorzaken, maar om producten en grondstoffen te blijven hergebruiken. Toch hoeft dat niet altijd zo te zijn. Bovendien heeft het een paar belangrijke voordelen om ook als maatschappelijke organisatie een bijdrage te leveren aan de circulaire economie:
- Nederland stapt over op een circulaire economie. Het doel van het kabinet is om in 2050 al het afval te recyclen en bedrijven moeten in 2030 minimaal 50% minder mineralen, fossiele grondstoffen en metalen gebruiken. Dat maakt het noodzakelijk om hier nu al mee aan de slag te gaan.
- Efficiënt en financieel aantrekkelijk. Omdat je probeert zo min mogelijk grondstoffen te verspillen en materiaal te gebruiken, worden processen efficiënter. Bovendien kun je kosten besparen door spullen langer te gebruiken of te hergebruiken. Ook een investering in hoogwaardige producten of materialen zal op termijn goedkoper zijn.
- Innovatief en toekomstbestendig. Omdat je als organisatie anders met grondstoffen en materialen omgaat, word je ook gedwongen om na te denken over nieuwe verdienmodellen. Dat maakt jouw organisatie innovatief en toekomstbestendig.
- Je hebt een belangrijke positie. Als maatschappelijke organisatie heb je ook een voorbeeldfunctie. Zo laat je zien jouw klanten, gasten of bezoekers niet alleen zien dat milieuvriendelijke keuzes maakt, maar kun je ook vertellen hoe zij zelf een circulair steentje kunnen bijdragen.
- Het is goed voor natuur en milieu, want er komt minder afval in de natuur en de lucht terecht. Bovendien hoeven we minder grondstoffen te winnen, omdat we grondstoffen uit oude producten kunnen hergebruiken.
Wat kost de circulaire economie mijn organisatie?
Als je over wilt stappen op een vorm van circulair ondernemen, zul je waarschijnlijk werkwijzen, protocollen, producten en diensten moeten veranderen. Je moet vaak dus eerst investeren, voordat je er rendement uit kunt halen. Toch is het ook financieel aantrekkelijk om de volgende redenen:
- Goedkope(re) grondstoffen. Hergebruikte grondstoffen zijn (op termijn) goedkoper dan nieuw gewonnen grondstoffen, waardoor ook prijzen van circulaire producten omlaag gaan.
- Minder grondstoffen. Als je minder grondstoffen gebruikt of meer grondstoffen hergebruikt, gaan uiteraard ook te kosten omlaag.
- Duurzaam gebruik. Hoogwaardige en duurzame materialen en producten gaan langer mee en zijn op termijn een goedkopere investering. Dat maakt investering in je circulaire inventaris een aantrekkelijke optie.
Als dat goed lukt, zul je zien dat circulair werken een financieel aantrekkelijke investering is. Bovendien zijn er subsidies en leningen beschikbaar om circulaire maatregelen te nemen.
Hoe kan ik als organisatie bijdragen aan de circulaire economie?
De circulaire economie is dus niet alleen goed voor de natuur en het milieu, maar ook voor jouw organisatie en financiën. Toch kan uiteindelijk elk bedrijf circulaire stappen zetten. Hieronder vind je een aantal tips en ideeën om mee te beginnen.
Gebruik prestatieladders
Om organisaties te helpen bij duurzaam ondernemen, zijn er prestatieladders ontwikkeld, zoals de CO2-prestatieladder en de mvo-prestatieladder. De CO2-prestatieladder is een instrument om je CO2-uitstoot in kaart te brengen en te verminderen, zowel binnen de bedrijfsvoering als bij projecten. Dit helpt je op weg met duurzaam ondernemen.
Afval correct scheiden
In de circulaire economie bestaat afval niet, maar kunnen we grondstoffen uit producten scheiden en ze opnieuw gebruiken. Daarvoor is het wel belangrijk dat het ingezamelde afval goed gescheiden wordt. Als organisatie kun je daar ook een belangrijke bijdrage aan leveren. Lever ook oude elektrische apparaten in, want daarin zitten kostbare metalen die kunnen worden hergebruikt. Lees meer hierover op Nunspeet.nl.
Ga bewust om met grondstoffen en materialen
Kies waar mogelijk voor biologisch afbreekbare grondstoffen of materialen die hernieuwbaar zijn door de natuur. Houd je afval over? Gooi het dan niet weg, maar kijk of je het ergens anders weer als grondstof kunt gebruiken. Zo verminder je de hoeveelheid afval en verlaag je de inkoopkosten voor grondstoffen en materialen.
Vergroen het bedrijfsvoering
Probeer uitstoot van schadelijke stoffen tijdens de werkzaamheden te vermijden. Ook die stoffen zijn immers afval en dat is juist wat we in de circulaire economie proberen te voorkomen.
Duurzaam inventaris
Bijna elke organisatie heeft kantoren, catering en andere ruimtes met inventaris. Ook daar kun je circulaire keuzes maken, bijvoorbeeld door kwalitatief hoogwaardige producten te kopen (denk aan meubel en elektronica) en wegwerpartikelen (zoals plastic verpakkingen) uit te bannen. Niet voor niets worden plastic wegwerpproducten in 2021 verboden. Ook kun je producten kopen die makkelijk te demonteren zijn en waarbij materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden.
Minder bezitten en meer delen
De meeste organisaties hebben veel spullen in bezit: elektronica, meubels, boeken en een wagenpark. In de circulaire economie draait het niet om bezit, maar om gebruik. Dat betekent dat je steeds meer producten kunt huren of leasen van de fabrikant. Het is dan in hun belang (en dat van jou) dat producten zo lang mogelijk meegaan en als je de producten niet meer nodig hebt, neemt de fabrikant het terug om te hergebruiken.
Gooi niet(s) zomaar weg
Door kwalitatief hoogwaardige producten te gebruiken, voorkom je dat je snel weer nieuwe spullen moet kopen. En gaat een product toch kapot? Probeer het dan te repareren (repair). Het hergebruiken van onderdelen (reuse) of grondstoffen (recycle) zijn pas stappen voor als repareren niet meer kan.
Hemelwater hergebruiken
De circulaire economie gaat niet alleen om spullen, maar ook om wat de natuur ons geeft. Bijvoorbeeld water als het regent. Door dat op te vangen, kun je het later gebruiken om planten water te geven of je toilet door te spoelen. Zie hiervoor ook de pagina over klimaatadaptatie.
Stimuleer duurzaam gedrag
Je kunt ook proberen je medewerkers, vrijwilligers, klanten, bezoekers en en leveranciers duurzame keuzes te laten maken. Bijvoorbeeld door lunchboxes en duurzame koffiebekers uit te delen, alleen herbruikbare producten of grondstoffen in te kopen of circulaire producten aan te bieden.
Meer informatie en voorbeelden
Op onderstaande websites vind je nog veel meer tips om bij te dragen aan de circulaire economie:
Hulp bij de circulaire economie
Heb je vragen over de circulaire economie of wil je hulp? Dan zijn er verschillende opties waar je gebruik van kunt maken.
Duurzaamheidsloket Noord Veluwe
Zo kun je onder andere terecht bij Duurzaamheidsloket Noord Veluwe. Hier krijg je informatie en advies op het gebied van onder andere energiebesparing en de verduurzaming van je bedrijf.
Energieke regio
Stichting Energieke Regio helpt bedrijven met het verduurzamen van hun gebouwen, waaronder ook maatschappelijke organisaties, verenigingen van eigenaars en woningbouwcorporaties. Zij betrekken daarbij de maatschappelijke, financiële, wettelijke en comfortaspecten. Lees meer hierover op Energiekeregio.nl.
Financiële ondersteuning bij circulair ondernemen
Voordat je circulair kunt ondernemen, moet je als organisatie soms eerst investeren. Die investering verdient zich op termijn terug, maar kan in eerste instantie invloed hebben op je financiën. Gelukkig is het mogelijk om financiële ondersteuning te krijgen. Hieronder vind je een overzicht van de mogelijkheden. Lees meer hierover op rvo.nl.
Milieu-investeringsaftrek (MIA)/Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL)
Als ondernemer kun je fiscaal voordelig investeren in milieuvriendelijke technieken dankzij de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). Zo profiteer je met de MIA van een investeringsaftrek tot 36% van het investeringsbedrag, bovenop de gebruikelijke investeringsaftrek. Met de VAMIL kun je 75% van de investeringskosten versneld afschrijven. Lees meer hierover op rvo.nl.
Stimulering bouw en onderhoud van sportaccommodaties
Via deze subsidieregeling kun je 35% gesubsidieerd krijgen voor maatregelen met betrekking tot toegankelijkheid en energiebesparing. Lees meer hierover op Dus-i.nl.
Aanpassingen gemeenschapsvoorziening
Beheer je een gemeenschapsvoorziening zoals een dorpshuis en wil je maatregelen nemen die energie besparen of opwekken? Dan kun je subsidie aanvragen. De subsidie bedraagt maximaal 50% van de kosten van het plan. Het subsidiebedrag voor de toegankelijkheids- en energiemaatregelen ligt tussen 10.000 en 50.000 euro.
Sportlening BNG Duurzaamheidsfonds
Sportverenigingen kunnen bij het BNG Duurzaamheidsfonds een Sportlening aanvragen voor de verduurzaming van hun accommodatie. Het rentetarief van deze lening is 1,95%. Lees meer hierover op BNGduurzaamheidsfonds.nl.
De Renovatieversneller
Woningcorporaties (maar ook VvE’s en woningeigenaren) kunnen deze subsidieregeling gebruiken voor het grootschaliger verduurzamen van wijken. Deze subsidie kan ook ingezet worden voor het aardgasvrij maken van wijken. De hoogte van de subsidie is maximaal €7,5 miljoen euro per deelnemer en maximaal €10 miljoen euro per project. Lees meer hierover op rvo.nl.
Europese subsidies
Als bedrijf kun je op verschillende manieren een EU-subsidie aanvragen, bijvoorbeeld voor de Europese Structuur- en Investeringsfondsen (ESI-fondsen). Waar je de aanvraag moet indienen, hangt af van de subsidieregeling. Lees meer hierover op Rijksoverheid.nl.
Wat doet de gemeente zelf aan de circulaire economie?
Werken aan een circulaire economie doen we samen. Ook de gemeente Nunspeet draagt hier haar steentje aan bij onder andere op de volgende manieren:
- Groenbeleid: planten-, bollen- en boomsoorten worden geselecteerd op een bijdrage aan duurzaamheid, biodiversiteit en bij-vriendelijkheid. We zien en verwerken vrijgekomen materialen uit het groen daarnaast als grondstoffen en niet als afval.
- Inkoopbeleid: de gemeente koopt op een verantwoorde en milieubewuste wijze in. Dit betekent dat we bij alle inkopen een juiste balans zoeken tussen kosten en beschikbare budgetten (profit), milieuaspecten (planet) en sociale aspecten (people). We streven ernaar om 100% duurzaam in te kopen, waarbij rekening wordt gehouden met de mogelijkheid om circulair in te kopen, biobased in te kopen en social Return toe te passen. Ook proberen we ontwikkelde instrumenten toe te passen, zoals de CO2-Prestatieladder, de Prestatieladder MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) en de Prestatieladder SO (sociaal ondernemen).
- VANG-doelstelling: wij willen ons inzetten om het hergebruik en recyclen van grondstoffen uit afval te stimuleren. De realisatie van de landelijke ‘Van Afval Naar Grondstof’ (VANG) doelstellingen, te weten 75% afvalscheiding en 100 kg huishoudelijk restafval per inwoner per jaar is deze periode het uitgangspunt.
- Afvalscheiding: samen met de afvalverwerker streven we naar een optimale combinatie van bron- en nascheiding waarbij het gemak voor onze inwoners wordt gekoppeld aan maximale recycling.
- Milieustraat: we doen onderzoek naar de realisering van een milieustraat in de gemeente Nunspeet, waaronder het laagdrempelig maken van het storten van grof vuil met als oogmerk het verminderen van restafval bij huishoudens om de doelstelling van 100 kg per inwoner per jaar te kunnen halen.