Circulaire economie voor bedrijven

Het klinkt misschien lastig of zelfs onmogelijk, een wereld zonder afval en grondstoffen eindeloos blijven hergebruiken. Toch wil Nederland in 2050 circulair zijn en daarom moeten we daar nu al mee aan de slag, ook als bedrijf. Bovendien zijn er een paar belangrijke voordelen om ook als bedrijf een bijdrage te leveren aan de circulaire economie:

• Nederland stapt over op een circulaire economie. Het doel van het kabinet is om in 2050 al het afval te recyclen en bedrijven moeten in 2030 minimaal 50% minder mineralen, fossiele grondstoffen en metalen gebruiken. Ook overheden stellen hier nu al eisen aan bij aanbestedingen. Dat maakt het noodzakelijk voor bedrijven om hier nu al mee aan de slag te gaan.
• Bedrijfsprocessen worden efficiënter. Omdat je probeert zo min mogelijk grondstoffen te verspillen bij de productie, worden bedrijfsprocessen efficiënter en goedkoper. 
• Het kan financieel aantrekkelijk zijn. Door je materiaalgebruik terug te brengen en bestaand materiaal langer te gebruiken of te hergebruiken, kun je kosten reduceren. Ook een investering in hoogwaardige producten of materialen zal op termijn goedkoper zijn.
• Innovatief en toekomstbestendig. Omdat je als ondernemer anders met grondstoffen omgaat, word je ook gedwongen om na te denken over nieuwe verdienmodellen. Dat maakt jouw bedrijf innovatief en toekomstbestendig.
• Je hebt een belangrijke positie. Als je jouw klanten een duurzaam of circulair product aan kunt bieden, zorg je er niet alleen voor dat je bedrijfsprocessen circulair zijn, maar ook dat anderen een milieuvriendelijke keuze kunnen maken.
• Het is goed voor natuur en milieu, want er komt minder afval in de natuur en de lucht terecht. Bovendien hoeven we minder grondstoffen te winnen, omdat we grondstoffen uit oude producten kunnen hergebruiken.

Als je over wilt stappen op een vorm van circulair ondernemen, zul je waarschijnlijk bedrijfsprocessen, producten en diensten moeten veranderen. Je moet dus eerst investeren, voordat je er rendement uit kunt halen. Toch is het financieel aantrekkelijk, om de volgende redenen:

• Marktpotentieel. Overheden en (grote) bedrijven stellen steeds meer eisen aan het (her)gebruik van grondstoffen door hun leveranciers. Door circulaire stappen te zetten, blijf je een geschikte partij om zaken mee te doen. Dat is financieel natuurlijk altijd aantrekkelijk. Als je hier als bedrijf niet in mee gaat, prijs je jezelf uiteindelijk uit de markt.
• Goedkope(re) grondstoffen. Hergebruikte grondstoffen zijn (op termijn) goedkoper dan nieuw gewonnen grondstoffen, waardoor ook prijzen van circulaire producten omlaag gaan.
• Minder grondstoffen. Als je minder grondstoffen gebruikt of meer grondstoffen hergebruikt, gaan uiteraard ook de inkoopkosten omlaag.
• Duurzaam gebruik van grondstoffen. Hoogwaardige en duurzame materialen en gaan langer mee en zijn op termijn een goedkopere investering. Dat maakt ook je productieproces goedkoper.

Als dat goed lukt, zul je zien dat circulair ondernemerschap een financieel aantrekkelijke investering is. Bovendien zijn er subsidies en leningen beschikbaar om circulaire maatregelen te nemen.

De circulaire economie is dus niet alleen goed voor de natuur en het milieu, maar ook voor jouw bedrijf en winst- en verliesrekening. Circulair ondernemen lig voor bijvoorbeeld een fabrikant wel meer voor de hand dan voor een dienstverlener. Toch kan uiteindelijk elk bedrijf circulaire stappen zetten. Hieronder vind je een aantal tips en ideeën om mee te beginnen.

Gebruik prestatieladders

Om bedrijven te helpen bij duurzaam ondernemen, zijn er prestatieladders ontwikkeld, zoals de CO₂-prestatieladder en de mvo-prestatieladder. De CO₂-prestatieladder is een instrument om je CO₂-uitstoot in kaart te brengen en te verminderen, zowel binnen de bedrijfsvoering als bij projecten. Dit helpt je op weg met duurzaam ondernemen en zorgt ervoor dat je kunt aantonen aan opdrachtgevers dat je hier serieus mee bezig bent. Dat laatste is bijvoorbeeld belangrijk bij aanbestedingen.

Ga bewust om met grondstoffen en materialen

Kies waar mogelijk voor biologisch afbreekbare grondstoffen of materialen die hernieuwbaar zijn door de natuur. Houd je bij het productieproces restanten over? Gooi ze dan niet weg, maar kijk of je het afval weer als grondstof kunt gebruiken voor een volgend product. Zo verminder je de hoeveelheid afval en verlaag je de inkoopkosten voor grondstoffen.

Vergroen het productieproces

Probeer uitstoot van schadelijke stoffen tijdens de productie, het gebruik en de verwerking van het product te vermijden. Ook die stoffen zijn immers afval en dat is juist wat we in de circulaire economie proberen te voorkomen.

Duurzaam inventaris

Bijna elk bedrijf heeft een kantoor met inventaris en misschien ook catering. Ook daar kun je circulaire keuzes maken, bijvoorbeeld door kwalitatief hoogwaardige producten te kopen (denk aan meubel en elektronica) en wegwerpartikelen (zoals plastic verpakkingen) uit te bannen. Niet voor niets worden plastic wegwerpproducten in 2021 verboden.

Help je buren

Heb je restproducten waar je zelf niets meer mee doet? Misschien kan het nog van waarde zijn voor je buren. Zo zijn er industrieterreinen waar een bedrijf zijn overschot aan warmte beschikbaar stelt aan andere bedrijven. Of waar containers binnenkomen met grondstoffen voor het ene bedrijf en weer vol vertrekken met producten van een ander bedrijf.

Lever kwaliteit en laat producten repareren

Door kwalitatief hoogwaardige producten te leveren, voorkom je dat jouw klanten producten weggooien en zo afval produceren. Ontwerp en produceer producten die makkelijk te demonteren zijn en waarbij materiaalstromen eenvoudig gescheiden kunnen worden. En gaat een product toch kapot? Probeer het dan te repareren (repair). Het hergebruiken van onderdelen (reuse) of grondstoffen (recycle) zijn pas stappen voor als repareren niet meer kan.

Verkoop diensten in plaats van producten

Stel dat je het product dat je ontwikkelt niet meer verkoopt, maar verhuurt aan klanten. De klant betaalt dan voor het gebruik van het product en jij neemt het aan het einde van de economische levensduur terug. Het is dan in jouw belang dat het product zo lang mogelijk meegaat en je het zo min mogelijk hoeft te repareren of vervangen. Met andere woorden je probeert de economische levensduur te verlengen. Bovendien kun je producten daarna makkelijker hergebruiken, omdat het jouw bezit is gebleven. Dat is de ideale circulaire gedachte. 

Hemelwater hergebruiken

De circulaire economie gaat niet alleen om spullen, maar ook om wat de natuur ons geeft. Bijvoorbeeld water als het regent. Door dat op te vangen, kun je het later gebruiken om planten water te geven of je toilet door te spoelen. Zie hiervoor ook de pagina over klimaatadaptatie.

Stimuleer duurzaam gedrag

Je kunt ook proberen je medewerkers, klanten en leveranciers duurzame keuzes te laten maken. Bijvoorbeeld door lunchboxes en duurzame koffiebeker aan te bieden, alleen herbruikbare producten of grondstoffen in te kopen of circulaire producten aan te bieden.

Op onderstaande websites vind je nog veel meer tips om bij te dragen aan de circulaire economie:

• Rijksoverheid
• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
• Servicepunt Circulair
• Circulair ondernemen

Heb je vragen over de circulaire economie of wil je hulp? Dan zijn er verschillende opties waar je gebruik van kunt maken.

Duurzaamheidsloket Noord Veluwe

Zo kun je onder andere terecht bij Duurzaamheidsloket Noord Veluwe. Hier krijg je informatie en advies op het gebied van onder andere energiebesparing en de verduurzaming van je bedrijf.

Energieke regio

Stichting Energieke Regio helpt bedrijven met het verduurzamen van hun gebouwen. Zij betrekken daarbij de maatschappelijke, financiële, wettelijke en comfortaspecten. Lees meer hierover op energiekeregio.nl.

Financiële ondersteuning bij circulair ondernemen

Voordat je circulair kunt ondernemen, moet je als bedrijf soms eerst investeren. Die investering verdient zich op termijn terug, maar kan in eerste instantie invloed hebben op je winst- en verliesrekening. Gelukkig is het mogelijk om financiële ondersteuning te krijgen. Hieronder vind je een overzicht van de mogelijkheden. Op rvo.nl vind je meer informatie over de subsidies en financiering.

DEI+: Circulaire economie

De regeling DEI+ Circulaire economie is een subsidie voor bedrijven die werken aan recycling en hergebruik van afval, reparatie en het gebruik van biobased grondstoffen, waarbij sprake is van CO₂-reductie. Lees meer hierover op rvo.nl.

Milieu-investeringsaftrek (MIA)/Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL)

Als ondernemer kun je fiscaal voordelig investeren in milieuvriendelijke technieken dankzij de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). Zo profiteer je met de MIA van een investeringsaftrek tot 36% van het investeringsbedrag, bovenop de gebruikelijke investeringsaftrek. Met de VAMIL kun je 75% van de investeringskosten versneld afschrijven. Lees meer hierover op rvo.nl.

Europese subsidies

Als bedrijf kun je op verschillende manieren een EU-subsidie aanvragen, bijvoorbeeld voor de Europese Structuur- en Investeringsfondsen (ESI-fondsen). Waar je de aanvraag moet indienen, hangt af van de subsidieregeling. Lees meer hierover op Rijksoverheid.nl.

Werken aan een circulaire economie doen we samen. Ook de gemeente Nunspeet draagt hier haar steentje aan bij, onder andere op de volgende manieren:

• Groenbeleid: planten-, bollen- en boomsoorten worden geselecteerd op een bijdrage aan duurzaamheid, biodiversiteit en bij-vriendelijkheid. We zien en verwerken vrijgekomen materialen uit het groen daarnaast als grondstoffen en niet als afval.
• Inkoopbeleid: de gemeente koopt op een verantwoorde en milieubewuste wijze in. Dit betekent dat we bij alle inkopen een juiste balans zoeken tussen kosten en beschikbare budgetten (profit), milieuaspecten (planet) en sociale aspecten (people). We streven ernaar om 100% duurzaam in te kopen, waarbij rekening wordt gehouden met de mogelijkheid om circulair in te kopen, biobased in te kopen en social Return toe te passen. Ook proberen we ontwikkelde instrumenten toe te passen, zoals de CO2-Prestatieladder, de Prestatieladder MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) en de Prestatieladder SO (sociaal ondernemen).
• VANG-doelstelling: wij willen ons inzetten om het hergebruik en recyclen van grondstoffen uit afval te stimuleren. De realisatie van de landelijke ‘Van Afval Naar Grondstof’ (VANG) doelstellingen, te weten 75% afvalscheiding en 100 kg huishoudelijk restafval per inwoner per jaar, is deze periode het uitgangspunt.
• Afvalscheiding: samen met de afvalverwerker streven we naar een optimale combinatie van bron- en nascheiding waarbij het gemak voor onze inwoners wordt gekoppeld aan maximale recycling.
• Milieustraat: we doen onderzoek naar de realisering van een milieustraat in de gemeente Nunspeet, waaronder het laagdrempelig maken van het storten van grof vuil met als oogmerk het verminderen van restafval bij huishoudens om de doelstelling van 100 kg per inwoner per jaar te kunnen halen.